Jump to content

Izmiri

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Izmir)
Izmiri
Qytet
Kolazh me pamje nga Izmiri
Kolazh me pamje nga Izmiri
Popullsia
 • Gjithsej4,394,694
{{{postal_code_type}}}
35XXX
Targat35

Izmir, gjithashtu e njohur me emrin antik Smirnë (turqisht: İzmir), është një qytet metropolitane në skajin perëndimor të Anadollit. Është qyteti i tretë më i populluar në Turqi, pas Stambollit dhe Ankarasë; dhe zona e dytë më e madhe urbane në Detin Egje pas Athinës.

Në vitin 2019, qyteti i Izmirit kishte një popullsi prej 2,972,900. Zona metropolitane e Izmirit shtrihet përgjatë ujërave periferikë të Gjirit të Izmirit dhe në brendësi të veriut përtej Deltës Lumore Gediz; në lindje përgjatë një fushe aluviale të krijuar nga disa përrenj të vegjël; dhe në terren pak më të thyer në jug.

Izmiri ka mbi 3000 vjet histori të regjistruar urbane dhe deri në 8500 vjet histori si një vendbanim njerëzor që nga periudha e Neolitit. I vendosur në një vend të favorshëm në krye të një gjiri, në një vrimë të thellë në mes të rrugës përgjatë bregdetit perëndimor të Anadollit, qyteti ka qenë një nga portet kryesore tregtare të Detit Mesdhe për pjesën më të madhe të historisë së tij. Kur Osmanllinjtë morën Izmirin në shekullin e 15-të, ata nuk trashëguan kujtime historike tërheqëse, ndryshe nga pikat e tjera kryesore të rrjetit tregtar osman, përkatësisht Kostandinopoja (Stamboll), Damasku, Bagdadi dhe Kajro.

Shfaqja e Izmirit si një port i madh ndërkombëtar deri në shekullin e 17 ishte kryesisht rezultat i tërheqjes që ajo ushtroi ndaj të huajve dhe orientimit evropian të qytetit. Politikisht, Izmiri konsiderohet një bastion i Qemalizmit dhe Partisë Republikane Popullore (CHP).

Izmiri priti Lojërat Mesdhetare në vitin 1971 dhe Lojërat Universitare Botërore (Universiade) në vitin 2005. Në mars 2008, Izmiri paraqiti ofertën e tij në BIE për mbajtjen e Universal Expo 2015, por ajo u fitua nga Milano, Itali.